آموزه‌های عرفان‌ عملی در اسلام

آموزه‌های عرفان‌ عملی در اسلام


173 دقیقه

جلسه
شعار درس

عرفان،

 سبک زندگی پاکان و متقیان

اهداف درس
  • آشنایی با معنای لغوی و اصلاحی عرفان
  • شناخت معنای تجربه دینی و عرفانی
  • آشنایی با نسبت عرفان با عقل و دین
  • شناخت موضوعات و مسائل عرفان




درباره درس

انسان از استعدادها و هنرهای فراوانی برخوردار است. بدین سبب او می تواند و ظرفیت این را دارد که دانش ها و مهارت های فراوانی را بیاموزد و کسب نماید. دانایی ها و توانایی هایی بسیاری می توان نام برد که افراد زیادی از انسان ها، هر روز به دنبال کسب آن ها هستند. در این درس می خواهیم شما را با دانش و مهارتی آشنا نماییم که مادر همه دانایی و توانایی است. این مهارت با فاصله زیادی از دیگر مهارت ها، در صدر ضروری ترین مهارت های مورد نیاز بشر قرار گرفته است. این مهارت، عرفان است!. حق دارید که با طرح این ادعا، متعجب و شگفت زده شوید و با خود بگویید: «عرفان یعنی دانش نظری، عمیق با مفاهیم ثقیل و عارف یعنی انسانی غیرانسان با تجربه و کارهای عجیب. عرفان کجا، ما کجا، مهارت کجا». این تصور اشتباه را باید با تکیه بر توصیف جایگاه عرفان در دین اسلام، اصلاح نمود. عرفان حقیقی، حرفی غیر از قرآن ندارد و قرآن در باطن خود، حقیقتی دارد که جز عارفان، کسی به آن دسترسی ندارد. عارف کسی است که به مرتبه عالی یقین یعنی حق الیقین رسیده باشد. در این معنا، عارف، کسی است که در انتهای راهی ایستاده است که ما در ابتدای آن قرار داریم. ما به خدا از روی نشانه ها و آثارش پی می بریم. عارف کسی است که دارای شناخت بی واسطه ای از خداست و در گام بعدی، با حقیقت یکی می گردد و با آن وحدت می یابد. عارف همچون یک هنرمند، انسانی ماهر در کار خود یعنی شناخت خدا و بندگی آن می باشد. همان طور که هنرمند کسی است که کار هنری انجام می دهد. همان طور که ورزشکار کسی است که کار ورزشی می کند. عارف نیز انسانی است که به صورت حضوری نسبت به خدا عالم است و این احساس حضور خدا سبب می شود تا زندگی خدایی و اخلاق الهی را به نمایش بگذارد. بنابراین عارف، انسانی عجیب نیست بلکه بسیاری از انسان های بزرگ و بزرگان دین را باید در قلمروی عارفان گنجانید. در هر دو مورد بالا، عرفان، مقام و جایگاهی است که ما باید تلاش کنیم تا آن را فتح نماییم. ما بعنوان یک مسلمان، باید تلاشی جدی برای گذر از ظاهر دین اسلام و کشف ابعاد باطنی آن را داشته باشیم. این حرکت از ظاهر به باطن، با افزایش معرفت و یقین مان در باب مباحث محوری همچون توحید همراه است؛ چیزی که اثر خود را در زندگی عملی مان نشان خواهد داد.

این درس، تحت عنوان «آموزه‌های عرفان‌ عملی در اسلام» در 7 جلسه توسط استاد محمد فنائی اشکوری ارائه شده است. هدف این درس، انتقال کلیاتی از عرفان اسلامی به مخاطبان علاقمند است. استاد در جلسه ی نخست این درس، به معنای کلمه ی عارف و تفاوت آن با تصوف و ماهیت و حقیقت عرفان و معنای اصطلاحی آن پرداخته اند. در جلسه دوم و سوم این درس به بحث چیستی تجربه دینی و عرفانی و ویژگی های آن ها از منظر اندیشمندان غربی و علت طرح چنین بحثی توسط آن ها اشاره شده است. در دو جلسه بعدی این درس، به نسبت عرفان با عقل و دین پرداخته شده است. این بحث ضمن تشریح موضوعاتی از قبیل نقش عقل در عرفان، نسبت عقل و عشق، نسبت عقل و شهود، نظریات مختلف در باب نسبت دین اسلام و عرفان، خاستگاه عرفان اسلامی، عرفان های پیش از اسلام و نسبت عارف و پیامبر  به پیش رفته است. استاد در نهایت در جلسات پایانی به محتوا و مسائل کلی و اصلی عرفان اسلامی در قالب موضوعاتی همچون مباحث عرفان نظری، مقایسه عرفان نظری و فلسفه اولی، مفهوم وجود، وحدت و کثرت، ذات و صفات خدا، انواع توحید و چیستی عرفان عملی اشاره نموده است.


سرفصل‌ها
لطفا وارد شوید و در درس ثبت نام کنید