انسان شناسی - انسان و خلافت الهی

انسان شناسی - انسان و خلافت الهی


283 دقیقه

5 جلسه
شعار درس

انسان شناسی دینی

مبنای هرگونه حقوق بشر و آزادی 

 

اهداف درس
  • آشنایی با اهمیت و ضرورت انسان شناسی
  • شناخت مزایای انسان شناسی دینی
  • آشنایی با آفرینش انسان در قرآن
  • شناخت کرامت و اختیار انسان در قرآن




درباره درس

«مادر را ببین! دختر را بگیر!!!». اشتباه نکنید؛ شما با درسی در باب مهارت های ازدواج مواجه نیستید. اما پیوند و وصل ها که تنها به ازدواج خلاصه نمی شوند. یکی از مهم ترین مصادیق پیوندهای بشری، علقه ی آن ها به مکاتب فکری و فلسفی می باشد. عمل انسان برخلاف رفتار حیوانات، بر اثر تحریکات و علل بیرونی نیست بلکه متکی بر دلایل و افکار و اندیشه های درونی است. هر انسانی، حتی بی سواد، دارای جهان بینی خاصی است؛ بدین معناکه تصور و توصیف خاصی از چیستی خدا، جهان، انسان و جامعه و نسبت آن ها با یکدیگر دارد. او از بطن این تصورات، باید و نبایدهایی برای تنظیم و سروسامان دادن زندگی خود در حوزه های مختلف استخراج می نماید. تمدن غربی و مکاتب مختلف فکری و سیاسی آن از لیبرالیسم تا سوسیالیسم، دارای جهان بینی مشترکی هستند. وجه مشخص این جهان بینی، تصور مادی گرایانه آن از جهان و انسان است. انسان غربی مدعی است که متواضع و فروتن شده است و به هویت خود بعنوان یک حیوان پست اذعان دارد. او مدعی است که نه زمین دیگر مرکز جهان است و نه انسان، تفاوتی کیفی با دیگر حیوانات دارد. او نیز حیوانی است که بر زندگی اش با هم نوعانش، تنازع حاکم است. باید و نبایدهای برآمده از چنین تصوری از انسان، در رفتارهای منفعت طلبانه و جنگ طلبانه غربی ها به خوبی دیده می شود. در چنین وضعیتی، اگر می خواهید با غرب و مکاتب غربی وصلت نمایید، فریب سخنان بی مورد در باب دموکراسی و آزادی خواهی و عدالت و حقوق بشر را نخورید. شما در چنین مواقعی، تنها لازم است به مادر یعنی انسان شناسی مادی گرایانه نگاه بیندازید تا تصمیم درست را بگیرید. به راستی ممکن نیست هویت انسان به حیوانی طمّاع، شهوی و درنده خلاصه شود و از سوی دیگر به کرامت چنین موجودی و ضرورت رعایت حقوق مختلفش معتقد بود. ما در این جا به اهمیت بسیار زیاد انسان شناسی در نحوه ی اندیشیدن و زیستن و افکار و اعمال انسان ها پی می بریم. در مقابل انسان شناسی مادی، انسان شناسی دینی قرار دارد که سخنانش در مورد کرامت و حقوق بشر، سخنانی واقعی می باشد. این انسان شناسی انسان را موجودی هدفمند می داند و بدین سبب زندگی را با معنا می داند. این انسان شناسی، ابعاد انسان و نیازهای مختلف مادی و معنوی انسان را به صورت کامل توصیف می کند و علوم، نظام ها و نهادهای علمی و اجتماعی کاملی پدید می آورد. این انسان شناسی، به تبیین اصول دین از خداشناسی و معادشناسی تا نبوت و امامت کمک می کند.

این درس تحت عنوان «انسان شناسی - انسان و خلافت الهی» در 5 جلسه توسط استاد رجبی ارائه شده است. هدف اصلی این درس، ارائه زوایای مختلف انسان شناسی اسلامی است. در جلسه نخست این درس، به موضوعاتی مقدماتی از قبیل تعریف و انواع انسان شناسی، اهمیت و ضرورت آن در چارچوب اندیشه بشری در چارچوب معارف قرآن، کاستی های انسان شناسی معاصر، ویژگی ها و مزایای انسان شناسی دینی پرداخته شده است. در دو جلسه بعدی این درس، بحث آفرینش انسان با تکیه بر موضوعاتی همچون معنای انسان و مرادف های آن در قرآن، آفرینش انسان و حضرت آدم، پدید نیامدن حضرت آدم از نسل های دیگر، منشأ و مراحل آفرینش انسان، کاربردهای روح در قرآن و وجه اشتراک آن ها و مصادیق روح تبیین گشته است. در نهایت دو جلسه نهایی این درس دو بحث کرامت و اختیار انسانی با توجه به موضوعاتی همچون مقصود از جانشینی انسان، دیدگاه های مختلف درباره کرامت انسان، کاستی های اومانیسم، معانی و کاربردهای واژه اختیار در قرآن، نبود تعارض میان اراده، علم و قضای الهی با اختیار انسان و بررسی نسبت جبر با اختیار انسان روشن گشته اند.


سرفصل‌ها
لطفا وارد شوید و در درس ثبت نام کنید