تجوید و آواشناسی قرآن کریم - بخش دوم


64 دقیقه

6 جلسه
شعار درس

از اعجاز لفظی قرآن

بهره مند شو

اهداف درس
  • آشنایی با تلفظ صحیح حروف
  • شناخت صفات حروف
  • آشنایی با احکام حروف
  • شناخت انواع سه گانه ی ادغام




درباره درس

«قرآن یک اثر هنری بی‌نظیر است، آن چیزی که در درجه‌ی اوّل دلها را مثل مغناطیس به سمت اسلام جذب کرد، همین جنبه‌ی هنری قرآن بود.» تجوید، تمرکز بر روی جنبه هنری قران است. اگر معیار دوستی را، نیکو اندیشیدن و نیکو سخن گفتن با دوست بدانیم، تجوید، هنر استحکام دوستی خود با قران و خدا با لحن و صوت خوش و درست است. مثل هر مرحله ای از پرداختن به ظاهر قرآن، می توان این اعتراض را شنید که با وجود ترجمه و معنای قرآن، چه نیازی به تجوید هست؟. در پاسخ به چنین شبهه ای باید گفت: ای کسی که از اعجاز کلام وحی غافلی، فریب بزرگی خورده ای و خود را از نعمت بزرگی محروم کرده ای. چه وضعیت زیبا و آیده آلی است زمانیکه آموختن معارف قرآنی را با آموختن مهارت های قرآنی با یکدیگر به پیش ببریم. مهارت های بسیاری وجود دارند که ما انسان ها برای موفقیت در زندگی دنیوی، به دنبال کسب آن ها می رویم. آیا به راستی فراگرفتن مهارت های قرآنی شامل روخوانی، روان خوانی، قرائت و تجوید و حفظ، اثری کم تر از فراگرفتن این مهارت ها دارد؟. قرائت و تلاوت قرآن، برای همه فرض و حتم است تا هم از محتوای بلند آن آگاه گردند و هم از ترنم قرائت آن لذت برند. و در نهایت اعجاز معنوی و لفظی آن هر دو آشکار شود. معمولاً آموزش قرائت قرآن طبق سه بخش روانخوانی، تجوید و وقف و ابتداء می باشد. در روانخوانی، تمام مطالب لازم برای صحیح خوانی از نظر نگارش و علامت گذاری ارائه می شود. الفبای زبان عرب و حروف مقطعه در قرآن کریم، صداهای کوتاه، کشیده، سکون، تشدید، مد، تنوین، حروف ناخوانا و وقف بخشی از این مباحثند. تجوید، ادای صحیح هر حرف از مخرج خود همراه با رعایت صفات و احکام آن حرف است. ضرورت یادگیری «علم تجوید» از این جا شروع می شود که هر مسلمانی در هریک از نمازهای پنجگانه خود می بایست دو بار سوره حمد و یکی دیگر از سوره های قرآن را بخواند و اضافه بر آن، سایر اذکار نماز نیز باید به صورت عربی باشد و چنانچه حروف و کلمات آیات و اذکار به صورت صحیح تلفظ نشوند باعث تغییر در معانی و موجب بطلان نماز خواهد شد. ادغام، احکام میم ساکن، نون ساکن و تنوین و مد و قصر بخشی از مباحث مطرح در علم تجوید هستند. در نهایت قواعد وقف و ابتدا سبب می شوند تا قرائت ما به صورت ترتیل باشد.

این درس تحت عنوان «تجوید و آواشناسی قرآن کریم - بخش دوم» توسط استاد محسن موسوی بلده در  6 جلسه ارائه شده است. هدف استاد، آشنایی مخاطبان با آواشناسی قرآن می باشد. ایشان این هدف را از طریق پرداختن به موضوعاتی از قبیل تلفظ صحیح حروف ص، ض، ط، ظ، ع، غ، مخرج حرف، فایده شناخت صفات حروف، صفات حروف شامل اطباق، انفتاح و قلقله، احکام حروف شامل تفخیم و تغلیظ و ترقیق حرف لام، راء و الف مدی، ادغام و انواع سه گانه ی آن به پیش می برد. بیایید با یکدیگر به بخشی از سخنان استاد، نگاهی بیندازیم. «تفخیم و ترقیق، یکی از کلیدهای یادگیری لهجه ی عربی است. تفخیم یعنی پرحجم تلفظ کردن حروف عربی است. ترقیق بالعکس تفخیم به نازک یا کم حجم تلفظ کردن یک حرف اطلاق می گردد. استفاده از این احکام، موجب نیکو و زیبا خواندن قرآن می گردد».


سرفصل‌ها
لطفا وارد شوید و در درس ثبت نام کنید
تجوید و آواشناسی قرآن کریم - بخش دوم

«قرآن یک اثر هنری بی‌نظیر است، آن چیزی که در درجه‌ی اوّل دلها را مثل مغناطیس به سمت اسلام جذب کرد، همین جنبه‌ی هنری قرآن بود.» تجوید، تمرکز بر روی جنبه هنری قران است.