جلسه
شعار درس

چگونه هدایت شود

کسی که در قرآن تدبر ندارد

اهداف درس
  • آشنایی با تفسیر آیه 105 سوره توبه
  • شناخت تفسیر آیه 4 سوره حمد و آیه 10 سوره روم
  • آشنایی با تفسیر آیه 136 سوره نسا و آیه 60 سوره غافر
  • شناخت تفسیر آیه  200 سوره آل عمران




درباره درس

«صاحبان فکر از قشرهای مختلف، بر روی نکات قرآنی تدبّر کنند، چیزهایی را از قرآن استفاده کنند، استنباط کنند، بفهمند و به سؤالات گوناگون درباره ی زندگی جواب بدهند.». دین اسلام، دینی کامل و جامع است که پاسخگوی همه نیازهای معرفتی، اخلاقی، روانی و اجتماعی انسان در تمام اعصار است. برای تطبیق این دین با اقتضائات زمان، تنها کافی است تا سؤالات خود در هر زمینه ای را به قرآن عرضه نماییم. این درخواست مقام معظم رهبری و همه اندیشمندان احیاگری همچون سید جمال الدین اسدآبادی، اقبال لاهوری و شهید مطهری است که چندین قرن است بر احیای تمدن اسلامی از طریق قرآن شناسی تأکید می کنند. تدبر در قران، استنطاق و به سخن درآوردن آن و به خدمت گرفتن وحی الهی برای ساماندهی زندگی و درمان دردهای خود است. قران، هدایت، رحمت و شفاست و انواع انحراف های اعتقادی و روانی و اخلاقی بشر را درمان می نماید. اما انسان زمانی توسط قرآن شفا می یابد که در آن تدبر و به آن عمل نماید. تدبر با تعقل و تفکر متفاوت است و بدان معناست که ما در آیات، تمام حواشی و جوانب موضوع و پیام نهایی کلام وحی را در نظر بگیریم. به عبارت دیگر، بعد تلاوت هر آیه درنگ کنیم و از خود بپرسیم: «به راستی، خدا با این آیه، چه چیزی را به ما می خواهد بفهماند و این حرف با آیات دیگر قرآن چه نسبتی دارد». بنابراین تدبر در قرآن، دارای دو بخش جزء نگری و کل نگری است. مؤلفه و رکن مهم دیگر تدبر این است که تدبر با تذکر، حکمت و سپس هدایت همراه است. تدبر، فهمی است که نقشی مهم در روند خودسازی انسان بازی می کند. قرآن دارای دو بخش حکمی یا حکمتی است. در بخش حکمتی قران، تدبر ما باید به نقطه ی حکمت برسد؛ حکمتی که با هدایت همراه است. در روایات از حضرت امیر (ع) آمده است: «چگونه هدایت می شود کسی که بصیرت و بینایی نسبت به حق ندارد و چگونه بصیرت دارد کسی که تدبر ندارد». تدبر در قران اقسامی دارد و نوع نخست آن تدبر در آیه است. گاهی برخی آیات، خودشان به تنهایی یک جمله و گزاره ی مستقل اند و ما می توانیم به طور مستقل در آن ها تدبر داشته باشیم. درس حاضر با توجه ویژه به مؤلفه های اصلی تدبر، آیاتی مستقل از قرآن را برای تدبر در آن برگزیده است و راهبردهای اصلی آن ها را بیان نموده است.

این درس تحت عنوان «تدبر در قرآن» در 6 جلسه توسط استاد محمد محمدیان ارائه شده است. ساختار این درس بدین گونه است که در ابتدای هر جلسه، شخصی به ارائه مطلب پیرامون آیه مورد نظر می پردازند، سپس در بخش دوم، حاضرین به نکته ها و سؤالات مورد نظرشان اشاره می کنند و در پایان، استاد به نکات مهم هر آیه می پردازند. در این درس، تفسیر آیه 105 سوره توبه،  آیه 4 سوره مبارکه حمد، آیه 10 سوره مبارکه روم، آیه 136 سوره مبارکه نساء، آیه 60 سوره مبارکه غافر و  آیه 200 سوره مبارکه آل عمران مورد تدبر قرار می گیرد. استاد ضمن تفسیر این آیات به موضوعات متنوعی از قبیل باطن و حقیقت اعمال، اعمال ما در محضر امام زمان (عج الله)، رمز بندگی، عبودیت مغز عبادت، تطبیق آیه 10 سوره روم با فتنه 88، گناهان شامل سوء عمل، کفر بالاتر از شرک، سقوط تدریجی، گناه نکردن بالاترین عبادت، اکتفا نکردن به درجه ایمان خود، تحقیر نکردن جایگاه ایمانی دیگران، اهمیت دعا کردن، شرایط استجابت دعا، دعا و اخلاص، تفاوت صبر شخصی و اجتماعی، ارتباط صبر و ایمان و ملازمه مصابره و مرابطه اشاره نموده است.


سرفصل‌ها
لطفا وارد شوید و در درس ثبت نام کنید
تدبر در قرآن | ecnahad.ir

تدبر در قران، استنطاق و به سخن درآوردن آن و به خدمت گرفتن وحی الهی برای ساماندهی زندگی و درمان دردهای خود است. در درس «تدبر در قران» این هدف دنبال شده است.