تفسیر سوره های توحید، عصر و کوثر

تفسیر سوره های توحید، عصر و کوثر


74 دقیقه

جلسه
شعار درس

هر روز، کل قرآن را تلاوت کن!

سه بار با تدبر سوره توحید بخوان

 

اهداف درس
  • آشنایی با تفسیر سوره توحید و معنای یگانگی خدا
  • شناخت تفسیر سوره کوثر و مصادیق کوثر
  • آشنایی با معنای کلمات عصر و خسر
  • شناخت مصادیق ایمان، عمل صالح و حق گرایی




درباره درس

قرآن دوا و شفاست. این سخن بدان معنا نیست که این کتاب، خود به خود و بدون تلاشی از سوی ما، موجب درمان بیماری های قلبی، روحی-روانی و جسمی ما می گردد. ما انسان ها در درمان بیماری های جسمی، ابتدا به سراغ پزشک می رویم و به او اعتماد نموده و صادقانه تمام دردهایمان را به او انتقال می دهیم. او نیز بنابر دانش و تجربه خویش، درمان دردهایمان را به ما هدیه می دهد. در زمینه رجوع قرآن نیز باید این گونه عمل نمود. قرآن بعنوان یک طبیب، خاموش و ساکت است و تا زمانی که درمان دردها، نیازها و مجهولات خود را با او در میان نگذاریم، به خودی خود سخن نمی‌گوید. به بیان امیرالمؤمنین، قرآن، هرگز برای ما سخن نمی‌گوید و باید آن را مورد استنطاق قرار دهیم، به سخن گفتن واداریم و دانش آن را در خدمت خود و زندگی مان درآوریم. قرآن کریم راه حل‌هایی برای مشکلات و بحران های جوامع بشری دارد. طلب کردن پاسخ برای این مسائل از قرآن، به صورت موضوعی و بـه مـدد آیـات را  «استنطاق قرآن» می نامند. تفسیر قرآن به قرآن، تفسیر موضوعی، تأویل و استنباط قرآن را می توان مصادیقی از استنطاق قرآن به شمار آورد. هدف اصلی تفسیر موضوعی قرآن این است که مخاطبان با مفاهیم و معانی قرآن آشنا شوند و زمینه ی انس آن ها با قرآن فراهم شود. در این درس تفسیر چند سوره ی کوتاه اما مهم قرآن همچون توحید مورد اشاره قرار می گیرد. اهمیت اصلی این سوره به دلیل موضوع مهم آن یعنی توحید بعنوان اصل نخست دین اسلام است. توحید ازنظر قرآن، اساس آموزه‌های دینی و ریشه تمام معارف و عقاید اسلامی است. اهمیت توحید در حدی است که بسیاری از اندیشمندان، سایر اصول دین اسلام را فروع این اصل به شمار می آورند. از چنین منظری، نبوت و امامت، عدل و معاد، جلوه هایی از اصل توحید و امتداد آن می باشند. این سوره از سوره هایی است که دانستن معنا و لفظ آن، در کنار مطلوب بودن، واجب نیز هست. ما در هریک از نمازهای پنجگانه خود می بایست دو بار سوره توحید بخوانیم و در هنگام زیارت قبور، این سوره را به اموات مان هدیه می دهیم. اهمیت سوره توحید به قدری است که پیامبر اکرم، سه بار خواندن آن را مساوی با قرائت کل قرآن می داند. مطمئناً این خواندن باید با تدبر و با تکیه بر جوانب مختلف تفسیری آیات این سوره همرا باشد تا نتیجه مطلوب حاصل شود.

این درس تحت عنوان «تفسیر سوره های توحید، عصر و کوثر» در 4 جلسه توسط استاد فانی ارائه شده است. هدف استاد در این درس ارائه تفسیر موضوعی فشرده سه سوره ی توحید و کوثر و عصر می باشد. ایشان ابتدا در جلسه نخست این درس به اهمیت سوره توحید، موضوع و شأن نزول آن اشاره نموده اند و سپس به موضوعاتی از قبیل معنای یگانگی خدا در سطح ذات، صفات و افعال، معنای صمد و بی نیاز بودن، جسم نبودن خدا و فرزند نداشتن آن، معنای کفو، جایگاه سوره توحید و دلیل عظمت آن و روایت امام باقر و امام صادق (ع) از سوره توحید پرداخته اند. استاد در جلسه بعدی، به معنا و شأن نزول سوره کوثر می پردازد و آیات آن را با تکیه بر مباحثی همچون معنای کوثر و مصادیق آن، تفسیر فخر رازی، آثار و برکات نماز  تبیین می نماید. دو درس نهایی این درس به سوره عصر اختصاص یافته اند و در آن ها، موضوعاتی از قبیل دلیل قسم خوردن خدا در قرآن، معنای کلمه عصر و خسر، تقدم ایمان بر عمل، انگیزه های مادی اعمال انسان، ارکان عمل صالح، قلمروهای پیروی از حق و اهمیت صبر مورد بررسی قرار می گیرد.


سرفصل‌ها
لطفا وارد شوید و در درس ثبت نام کنید
تفسیر سوره های توحید، عصر و کوثر

«صاحبان فکر از قشرهای مختلف، بر روی نکات قرآنی تدبّر کنند، چیزهایی را از قرآن استفاده کنند، استنباط کنند، بفهمند و به سؤالات گوناگون درباره ی زندگی جواب بدهند.». تحقق عملی این درخواست مقام معظم رهبری، منوط به تفسیر قران است.